Каціныя баталіі: як вырашыць праблему бяздомных жывёл?
Колькі копій зламана ў спрэчках аб бяздомных котках іх прыхільнікамі і супернікамі! Адны жаласліва выносяць вусатым-паласатым ежу да пад'ездаў, іншыя гоняць, лічачы крыніцай смуродам, хвароб, немілагучнага «спеваў» і шумных боек.
У абодвух бакоў ёсць свае аргументы: чуллівасці супрацьстаіць бытавой дыскамфорт. Мы ж прапануем разгледзець праблему безгаспадарных жывёл перш за ўсё з пункту гледжання закона. Дамовімся: гаворка пойдзе асабліва аб катах і котках.
Без рэгістрацыі
Дзіўна, але ў большай часткі насельніцтва велізарны прабел у частцы веды абавязкаў па рэгістрацыі хатніх жывёл. Згодна з Указам Прэзідэнта Беларусі № 311 ад 6 верасня 2022 года, які ўступіў у сілу ў сакавіку 2023-га, грамадзяне абавязаны ў трохдзённы тэрмін з дня з'яўлення хатніх гадаванцаў (кацянят – ва ўзросце да 3,5 месяца) зарэгістраваць іх у службе «адно акно» раённых і гарадскіх выканкамаў або адміністрацый раёнаў. Пасля афармлення чацвераногага пастаяльца яго гаспадар атрымае пасведчанне і жэтон, які трэба прымацаваць да нашыйніку жывёлы. Дарэчы, правіла аб рэгістрацыі дзейнічала і раней, толькі гэтую працэдуру выконвалі жыллёва-камунальныя службы, а ў сельскай мясцовасці – сельвыканкамы.
Нягледзячы на тое, што адсутнасць рэгістрацыі з'яўляецца парушэннем, адказнасць за якое прадугледжана арт. 16.30 КаАП, мала хто выконвае гэтую норму заканадаўства. Вядома толькі, што з пачатку года ў абласным цэнтры зарэгістравана ўсяго 16 катоў. Пагадзіцеся, цяжка паверыць, што гэтая лічба адлюстроўвае рэальную карціну з'яўлення новых вусатых «кватарантаў» у горадзе з 370-тысячным насельніцтвам.
Хто ўпаўнаважаны пакараць?
Выяўляць і спыняць парушэнні правілаў утрымання жывёл ўпаўнаважаны супрацоўнікі эксплуатуюць арганізацый жыллёвага фонду і аддзелы ўнутраных спраў. Паводле інфармацыі УУС аблвыканкама, за студзень – жнівень гэтага года на Віцебшчыне зарэгістравана амаль 600 адміністрацыйных правапарушэнняў, звязаных з невыкананнем правілаў утрымання хатніх жывёл. Разам з тым інфармацыяй аб прыцягненні грамадзян да адміністрацыйнай адказнасці канкрэтна за адсутнасць рэгістрацыі котак ва УУС не валодаюць. У аддзеле добраўпарадкавання дзяржпрадпрыемства «ЖРЭТ г. Віцебска» растлумачылі, што ўтрыманне котак без рэгістрацыі надзвычай цяжка выявіць: гэтыя жывёлы ціхія, часцяком і на вуліцы не бываюць. А наведваць кватэры камунальнікі могуць, толькі калі да іх паступіла скарга, скажам, на характэрны пах ад неналежнага ўтрымання вялікай колькасці катоў.
Здавалася б, ну жыве сабе котка і жыве, якая розніца, з рэгістрацыяй або без? Але вось тут і крыецца падвох: пакуль не працуе механізм уліку жывёл, нядобрасумленныя гаспадары карыстаюцца магчымасцю беспакарана пазбаўляцца ад нежаданага нашчадкаў сваіх котак, выкідваючы яго на вуліцу. Так і растуць шэрагі вулічных катоў, а з імі – праблемы, у першую чаргу маральнага характару, узнікае супрацьстаянне прагматыкаў і гуманістаў.
«Добрик» не гумовы
- Куды ж дзявацца бедным катам? - задаецца пытаннем неабыякавая віцяблянка Валянціна Фёдараўна. - Сёлета іх напладзілася надзвычай шмат, таму што валанцёры-зааабаронцы не ў сілах іх усіх стэрылізаваць і спакладаць. У папярэднія гады гэтым на бязвыплатнай аснове займаліся ў прытулку для бяздомных жывёл «Добрык». Цяпер такая практыка спынілася, а ў ветэрынарных клініках працэдуры дарагія, да таго ж не ўсюды бяруцца дапамагаць бяздомным «пацыентам».
- Сапраўды, мы стэрылізавалі жывёл толькі за добраахвотныя ахвяраванні, - пацвярджае начальнік прытулку Ала Прасолава. - Але з часам выкананне такіх аперацый стала непад'ёмнай ношай для прытулку. Як правіла, якія трапляюць да нас жывёлы маюць патрэбу ў абследаванні і дадатковым лячэнні, абавязковай анестэзіі і постоперационной тэрапіі, ператрымцы. Усё гэта каштуе грошай. Цяпер мы прапрацоўваем варыянты аказання платных паслуг па кастрацыі і стэрылізацыі, але прайс на іх будзе мінімальным – каб толькі пакрыць кошт лекаў.
Ала Прасолава таксама паведаміла, што па рашэнні гарвыканкама з красавіка гэтага года функцыя адлову безнаглядных жывёл перададзена «Дабрыку». Толькі за чэрвень у прытулак даставілі 65 прадстаўнікоў сямейства каціных. Усе яны атрымалі неабходнае лячэнне, іх стэрылізавалі. Большасць вусатых-паласатых, амаль 80 %, знаходзяць новы дом і клапатлівыя рукі. Зараз у прытулку – каля 50 дарослых жывёл і 20 кацянят.
Прэч з падвалаў!
Зоаабаронцаў бударажыць «бессардэчныя» паводзіны камунальнікаў, калі яны наглуха забіваюць падвальныя акенцы і вентыляцыйныя адтуліны. Чамусьці тыя, хто задавальняе стыхійныя Каціныя сталовыя ля пад'ездаў, перакананыя, што ўзімку кошкі павінны мець магчымасць жыць у падвалах, нібыта «суседка пра гэта нават дзесьці чытала».
Камунальнікі адназначна і цвёрда развенчваюць гэтыя міфы. Яны павінны выконваць нарматывы тэхнічнага стану будынкаў і збудаванняў, прадухіляць цепластраты і проста выконваць сваю працу. Забеспячэнне доступу котак ў склеп у іх функцыі не ўваходзіць.
Трацейскім суддзёй у вырашэнні бударажачага пытання выступіў Віцебскі занальны Цгіэ. Загадчык аддзела камунальнай гігіены Алеся Рагозік патлумачыла, што згодна з санітарна-эпідэміялагічнымі нормамі знаходжанне ў падвалах шматпавярховых жылых дамоў жывёл не дапускаецца. Гэта значыць, прадухіляючы пранікненне котак ў склеп, камунальнікі маюць рацыю.
Хочацца нагадаць чуллівым жанчынам, што, адрываючы дошкі або разбіваючы шкла ў аконцах скляпоў, каб у іх маглі пранікаць кошкі, яны парушаюць закон. Да адказнасці за наўмыснае пашкоджанне чужой маёмасці па арт. 11.3 КаАП прыцягнуць лягчэй-механізм дзейнічае.
«БіМ»: удзячныя і міласэрныя
З тым, што «бяздомышаў» у Віцебску стала больш, не згодная стваральнік групы валанцёраў «Бім» Ганна Стома. Проста раней многія з іх існавалі, застаючыся незаўважанымі. У шэрагах падпісчыкаў «Біма» ў сацсетках тысячы людзей, гатовых садзейнічаць выратаванню бяздомных жывёл. Ганна распавяла, што за паўтара-два гады актыўнай дзейнасці добраахвотнікам удалося стэрылізаваць абсалютную большасць выяўленых безгаспадарных катоў. З падачы «бимовцев» гэтую працэдуру штомесяц праводзяць у ветклінікі ў дачыненні да 20 – 30 котак. Дзякуючы гэтаму бяздомныя жывёлы не даюць нашчадкаў і іх колькасць на вуліцах скарачаецца.
- Новыя «нічыйныя» кацяняты з'яўляюцца ў асноўным таму, што гаспадары хатніх котак выкідваюць іх нашчадства на кантэйнерныя пляцоўкі, – дзеліцца назіраннямі Ганна. - Валанцёры падбіраюць і выходжваюць нават сляпых, асуджаных на пакутлівую смерць, лечаць маладняк, шукаюць ім дом. Часцей за ўсё знаходзяць. На вуліцу вяртаюцца толькі зусім здзічэлыя жывёлы, якія не змаглі адаптавацца да жыцця з чалавекам.
Удзельнікі «Біма» гатовыя дапамагаць няшчасным мурзікам і адзін аднаму чым толькі могуць. Хтосьці можа адвезці чацвераногага ў клініку або новы дом. Хтосьці-узяць вусатага-паласатага на кароткую або працяглую ператрымку, пасяліць у сябе. Калі не хапае сродкаў на ўтрыманне жывёлы, група дапамагае на пастаяннай аснове. Арганізаваны празрысты рух сродкаў: квітанцыі апублікуюць у мэсэнджарах.
Масавасць і актыўнасць руху зоаабаронцаў кажа пра тое, што ў грамадстве расце ўзровень гуманізму. І ўсё ж рэальнае становішча спраў сведчыць, што толькі толькі вялікага сэрца асобных грамадзян і добраахвотнікаў недастаткова, каб на вуліцах перасталі з'яўляцца бяздомныя чацвераногія. Працягваючы выхаваўча-асветніцкую дзейнасць, варта больш актыўна ўжываць заканадаўства аб адказнасці за жорсткае абыходжанне з жывёламі і парушэнне правілаў іх утрымання. Як інакш дапамагчы тым, хто не можа дапамагчы сабе сам?
Фота Дзмітрыя ОСІПАВА
